Zarząd główny NSZZ Pracowników SdN i ZP z zaniepokojeniem przyjął opinię prawną, napisaną przez radcę prawnego, Panią Marzenę Wąsowską jako odpowiedź na moje pytanie skierowane do Pana Ministra:” interpretacji prawnej urlopu pracowniczego w dni świąteczne”.
Opinia prawna posiada – cel opinii:„ Czy nauczyciele zatrudnieni na podstawie KN w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich (w placówkach nieferyjnych)mają prawo do dnia wolnego za święto przypadające w dniu innym niż niedziela”.
Już na pierwszy rzut oka widać, że opinia nie dotyczy zadanego przeze mnie pytania. Ta pseudoopinia, napisana na zasadzie kopiuj – wklej uzasadnienia Postanowienia SN z dnia 13 czerwca 2018 syg. akt III PZP 2/18 i o zgrozo zostala rozesłana do wszystkich zakładów poprawczych jako wiążąca. Jest to poważny skandal, ponieważ Postanowienie SN odmówiło podjęcia uchwały w rozpotrywanym pytaniu prawnym, czyli jest niewiążąca i nieczego nie rostzryga. ZG NSZZ Pracowników SdN i ZP domaga się natychmiastowego wycofania tej kompormitującej MS opinii.
Czy można udzielić nauczycielowi w zakładzie poprawczym urlopu wypoczynkowego w święto nie będące niedzielą ?
Odpowiedź jest prosta NIE i nie wymaga żadnych kombinacji prawnych. Art. 64 ust. 3 Karty Nauczyciela mówi precyzyjnie, że nauczycielom w szkołach nieferyjnych przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze 35 dni roboczych. Święta takie jak 1 Maja, 3 Maja czy Boże Ciało nie są dniami roboczymi, więc w te dni nie można udzielać urlopu wypoczynkowego. Nie ma tu znaczenia układ tzw. grafiku, ponieważ na te dni jest opracowywany nowy grafik i zapisuje się pracowników, którzy chcą pracować w te dni. Ta interpretacja utrwaliła się w wieloletniej praktyce w naszych placówkach i dobrze funkcjonuje. Zdarzają się jednak jacyś dyrektorzy, którzy szukają tzw „dziury w całym” i próbują to prawo zmienić. Oczywiście na niekorzyść pracownika.
Krótka odpowiedź do opinii prawnej MS.
Prawo oświatowe jest bardzo trudnym zagadnieniem i wielu prawników poległo nad jego analizą. Przesłana nam opinia jest tego dowodem. W dodatku Pani Radca nie dokładnie przeczytała całą treść Postanowienia SN i nie zastanawiając się nad jego sensem, kopiowała czy cytowała wygodne fragmenty tego postanowienia. W konkluzji tylko brakowało stwierdzenia, że nauczyciel w zakładzie poprawczym jest niewolnikiem pozbawionym prawa. To jest naprawdę smutne, że MS występuje przeciwko nauczycielom a ma być niby sprawiedliwe.
W opinii, Pani Radca posiłkuje się zapisami KP, jednak nie zauważa w jakich okolicznościach podejmuje ten problem SN. Otóż w sądach niższej instancji omawianego problemu używano terminów godzin nadliczbowych i godzin ponadwymiarowych. Te nazwy w zakresie merytorycznym posiadają zasadnicze różnice. Godziny nadliczbowe występują ogólnie w KP i wynikają z pracy powyżej 40 godz. tygodniowo oraz są płatne z dodatkiem 50-100%. Dlatego był cytowany przykład ich liczenia wg KP. Natomiast godziny ponadwymiarowe, są tylko w Karcie Nauczyciela i dotyczą tylko nauczycieli i są to godziny wypracowane powyżej pensum danego nauczyciela, które o zgrozo są mniej płatne jak godziny etatowe, o czym nawet SN nie wiedział.
W podsumowaniu swojej opinii Pani Radca pokazała apogeum swojej niewiedzy. Bazując na tekście Postanowienia SN, Pani Radca nie dostrzegła zapisów o konstytucyjnym prawie do rekompensaty za pracę w święto omawianych przez SN str. 13.
„Za pracę w dzień świąteczny nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego otrzymuje wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 3 (jak za godziny ponadwymiarowe), ze 100% dodatkiem. Unormowane z art. 42c ust. 4 Karty Nauczyciela należy skonfrontować z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP gwarantującym pracownikowi prawo do określonych w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 90) dni wolnych od pracy. Standard konstytucyjny wyznaczony treścią tego przepisu zabrania takiej regulacji, która naruszałaby istotę zagwarantowanego w nim prawa. Istota tego prawa polega na tym, że w dniu wolnym od pracy (w ustawowe święta) pracownik ma prawo do nieświadczenia pracy. Prawo to może być zarazem ograniczone zgodnie z art. 31 ust. 3 Konstytucji przez zobowiązanie pewnych kategorii pracowników do świadczenia pracy także w niedziele lub święta (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2012 r., K 27/11, OTK-A 2012 z. 9, poz. 102), o ile jest odpowiednio zrekompensowane (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2010 r., K 1/08, pkt III.8.3 uzasadnienia, OTK-A 2010 z. 2, poz. 14). Gdyby ustawodawca nie przewidział żadnej możliwej kompensacji, można byłoby mówić o naruszeniu istoty prawa wynikającego z art. 66 ust. 2 Konstytucji (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 października 2015 r., SK 39/14, pkt III.4 uzasadnienia, OTK-A 2015 z. 9, poz. 140; szerzej S. Jarosz-Żukowska w komentarzu do art. 66 Konstytucji [w:] L. Garlicki (red.), M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II, wyd. II, Wydawnictwo Sejmowe 2016, LEX/el).”
Udzielenie dnia wolnego za prace nauczyciela w święto, jest tożsame ekonomicznie z wynagrodzeniem z dodatkiem 100%
W sumie niektóre niejasności w prawie pracy nauczycieli w zakładach poprawczych wynikają z wieloletnich zaniedbań Ministerstwa Sprawiedliwości, które nie uregulowało czytelności prawa obowiązującego naszych pracowników.
